Çocuğunuzdan iki buçuk yaşlarında en çok duyacağnız cümlelerden biridir belkide.   Kreşte 2-3yaş sınıfında sıkça duyduğum şeydi. “Ayakkabımın kendim giyebilirim.  Yemeğimi kendim yiyeceğim. Kitabı kendim açabilirim. Ben artık büyüğüm.” Ve aslında minik meleğiniz artık büyüyor ve haklı. Evet artık birçok işini kendisi yapabilir.

Çocuğunuz doğumundan itibaren sürekli bir gelişim içerisindedir. Yaklaşık bir yaşından itibaren ise artık kendinin de bir birey olduğunu farkeder. Bu farkındalığı ilk nasıl göründüğünü anlamaya çalışmasıyla başlar. Daha sonra kendi görüntüsünü kavrayan çocuk yavaş yavaş “Neler yapabilirim?” sorusuna yönelir. 1-3 yaş döenmi çocuğunuzun keşif dönemidir diyebiliriz aslında. Hem kendisini hem de çevresini keşfetmek isteyecektir. Yerinde duramamasının en büyük sebebi de budur zaten.

Çocuğunuz bu dönemde sizin davranışlarınız doğrultusunda ya artık anneden yavaşça uzaklaşarak kendi ayakları üzerinde durmak isteyecek ya da anneye daha bağımlı bir hale gelerek kendi özgüvenini zedeleyecektir. Özgüveni zedelenmiş çocuklar, her ortamda ailenin desteğini bekleyen, okulda arkadaş ilişkileri kurmakta zorlanan, yeni şeyler denemekten kaçınan, utangaç, duygu ve düşüncelerini ifade edemeyen ya da bunu şiddet ile ifade etmeye çalışan, kendisine yönelik konularda daha çok karamsar bireyler olarak yetişeceklerdir.

Peki çocuğunuzun özgüvenli bir birey olarak büyüyebilmesi için anne-babalar neler yapabilirler?

• Benim  için en öenmlisi koşulsuz sevgidir. Çocuğunuz onun başarılarında ve başarısızlıklarında sizin sevginizde bir değişme olmayacağından emin olmalıdır. Bunun içinde “Uslu durmazsan seni sevmem. Yemeğini bitirmezsen seni sevmicem.” Gibi cümleler kurmaktan kaçının. Bunları “Yemeğini bitirirsen daha güçlü olabilirsin.” Gibi olumlu cümlelerle değiştirin.
• Ona karşı destekleyici olun. Yapmak istediği şeyler konusunda ona fırsat verin. Örneğin kendisi yemek yemek istiyorsa denemesine izin verin döke saça yiyorsa da bırakın kaşık tutmayı öğrensin. Ve ya ayakkabılarını bağlayamıyor olsa da ayakkabılarını ayağına geçirebilir. Ona biraz süre tanıyabilirsiniz bu konuda. Ayağına ayakkabısını geçirdiğinde ise “Aferim benim kızıma/oğluma bak artık o giyebiliyor ayakkabısınıJ” diyerek büyüdüğünü vurgulayabilir ve geri kalan bağlama işlemini siz yapabilirsiniz. Bu şekilde onu zedelemeden özgüvenini desteklemiş olacaksınız.
• Ancak yaptığı her şeyi onaylamayın. Yanlış yapabilme özgürlüğü olduğunu da bilmeli çocuk. Hata yaptığında bütün kişiliğine yönelik değil hatasına yönelik uyarılarda bulunun. Mesela tabağını masaya taşımak istedi ancak çok kötü tuttu ve tabağı düşürdü. “Önemli değil, bir yerine gelmedi değil mi? Bazen ben de düşürebiliyorum ama tabağı (göstererek) bir dahakine bu şekilde tutarsan düşürmezsin.” Şeklinde uyarılarınız olmalıdır.
• Çocuğunuza belli bir çember çizin. Yani evinizin değişmez bazı kuralları olsun. Bunlar çemberi oluştursun. Ancak çemberin içinde ona rahat hareket edebileceği bir ortam yaratın. Bu çizgilere geldiğinde kurallarınızı onunla tekrar etmekten kaçınmayın. Ve kendisinin doğru davranacağına güvendiğinizi hissettirin. Mesela parka gittiğinizde ona kaydırağın çevresinde oynayabileceğini ama parkın dışına tek başına çıkmaması gerektiğini sebepleriyle birlikte açıklayın. Gün içerisinde parkın sınırını her geçtiğinde yanına gidip kuralınızı hatırlatın ve sana güveniyorum demeyi ihmal etmeyin.”
• Kıyaslamalardan kaçının. Her çocuğun özel yetenekleri olduğunu, her çocuğun farklı olduğunu unutmayın. Kardeşler arasında bile... “Neden abin gibi uslu değilsin?” çocuğunuzun başarısızlıklarını vurgulayacak utanç duygusu gibi olumsuz duyguların gelişmesine neden olacaktır.
• Yapabileceği yaşına uygun sorumluluklar verin. Çünkü, çocuklara kendi başlarına bir şeyler yapmaları için imkân vermek gerekir. Bunu yapmak için çocuk ilk olarak yönlendirilir, nasıl yapacağı öğretilir, başaramadıkları yerde bunun açıklaması yapılır ve yavaş yavaş yardım azalır. Mesela masaya bardakları götürüp yerleştirmek onun görevi olabilir. Bu şekilde hem siz onunla ortak bir iş yaparak onunla geçirdiğiniz zamanı arttırmış olacaksınız. Hem kendisini aile içinde sorumlulukları olan bir birey olarak görecektir. Bu da kendine güvenini arttıracaktır. Önce nasıl bardakları taıması gerektiğini ve nasıl yerleştireceğini gösterebilirsiniz. Daha sonra kendinin denemesine fırsat vermeli gerekli noktalarda uyarmalısınız. “Her seferinde sadece tek bardak taşırsan daha güvenli olur.” Gibi... Masa hazır olduğunda onu pekiştirmeyi unutmayın. Bardaklara bakıp gülümsemeniz bile yetecektir.
• Son olarak davranışlarınızla örnek olduğunuzu her konuda unutmayın. Sizler her hangi bir duruma nasıl tepki veriyorsanız onlarda söylediklerinizi değil yaptığınız şeyleri dikkate alacaktır. Her konuda olduğu gibi bu konuda da onun modeli olacaksınız

Bundan böyle çocuklarınızın gelişim sürecinde yaşadığınız sorunlara çıkış yolu aradığınızda, bana info@animagift.com adresinden ya da blog yazılarımızın yorum kısmından ulaşabilirsiniz. 

Keyifli haftalar dilerim...